Résumé :
|
De auteur van dit handboek voor juristen in opleiding, Joris Gerits, behoort tot de vakgroep Germaanse talen van de Universiteit Antwerpen, waar hij naast taalbeheersing en moderne Nederlandse literaire teksten ook het vak ‘Rechtstaalbeheersing’ in de faculteit Rechten doceert. In zijn werk pleit hij ervoor dat justitie haar verantwoordelijkheid opneemt en middenin een samenleving van mondige burgers gaat functioneren. In een inleidend hoofdstuk zet de auteur eerst uiteen hoe taal in het algemeen versus rechtstaal functioneert. Daarbij wordt duidelijk dat de rechtstaal zich niet alleen onderscheidt door haar lexicon en eigenzinnig vakjargon, met o.m. Latijnse termen, archaïserende formuleringen en semantische ambiguïteiten. Vooral de ingewikkeldheid van de boodschappen, met hun eigen syntactische, tekststructurele, semantische en terminologische code, maakt de rechtstaal zo ontoegankelijk voor de gewone burger. Aan de hand van een aantal, vaak buitenlandse, studies geeft Gerits hier talrijke pertinente voorbeelden van en legt hij soms verrassende oorzaken voor deze taalkloof vast. De voorbeelden die hij aanhaalt over syntactische en stilistische taaleigenaardigheden, komen uit standaardwerken inzake formulering, bv. van Van Hauwermeiren, Steehouder, Mellinkoff, Nolta enz. De auteur is erg goed gedocumenteerd en nodeloos getheoretiseer is bij hem uit den boze. Integendeel: de aangehaalde citaten laat hij naadloos aansluiten bij eigen voorbeelden en inzichten. Volgen nog hoofdstukken over de functies van taalgebruik, stijlproblemen in de ambtelijke stijl (interpunctie, archaïsmen, vulgariseren, beknoptheid enz.), een overzicht van termen en uitdrukkingen in de juridische en ambtelijke taal (correct of foutief gebruik van termen wordt aangekaart of de vergelijking met Nederland wordt getrokken) en een hoofdstuk over tekststructuur en begrijpelijkheid. In een appendix worden nog enkele regels van de nieuwe spelling verduidelijkt. Dit boek is goed gestructureerd, goedgeschreven en erg leerrijk door de talrijke voorbeelden uit de praktijk, waarbij ook herschreven versies van stilistisch minder verantwoorde teksten worden besproken. Een echt oefenboek is het niet geworden, maar de praktijk is voldoende vertegenwoordigd.
|